Passief ouder worden

U wist het misschien nog niet, maar 2012 is het Europees Jaar van Active Ageing. Met foto’s van lachende en sportende ouderen wordt het jaar in Europa onder de aandacht gebracht. De boodschap is duidelijk, we moeten actief ouder worden. Maar waarom eigenlijk? En is passsief ouder worden slecht?

De reden dat Active Ageing zo hoog op de politieke agenda staat, hangt vooral samen met budgettaire drijfveren van de Europese overheden. Zij verwachten immers hoge pensioen- en zorgkosten en op termijn krappe arbeidsmarkten. Het idee is: hoe actiever en productiever ouderen zijn, hoe beter dat is voor de overheidsbegroting.

Een oudere denkt dan al gauw: ‘Active Ageing, klinkt leuk, maar wat moet ik er mee?’. En dat is een terechte vraag, want in de gerontologie (studie van het ouder worden) bestaat een langlopende discussie over wat nou eigenlijk ‘goed’ of ‘succesvol’ ouder worden is. En niet iedereen vindt dat actief ouder worden ook goed ouder worden is.

Sommige deskundigen wijzen er juist op dat het jezelf geleidelijk terugtrekken uit de samenleving een belangrijk onderdeel is van succesvol ouder worden. Volgens hen is het leren omgaan met verschillende vormen van verlies de centrale opgave bij het ouder worden. Goed ouder worden is een ethisch vraagstuk dat veel breder is dan actief ouder worden.

Gelukkig blijkt, voor wie de moeite daarvoor neemt, dat het begrip Active Ageing ook breder opgevat dient te worden dan het stimuleren van ‘actief’ en ‘productief’ ouder worden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft het begrip zo gedefinieerd dat het in het kort neer komt op ‘het in staat stellen van oudere mensen om naar eigen wensen en behoeften mee te doen in de samenleving. Met als doel het verbeteren van de kwaliteit van het leven.’

De kwaliteit van leven en de behoefte en wensen van ouderen stelt de WHO terecht voorop. En zolang we dat niet uit het oog verliezen ben ik helemaal voor het stimuleren van Active Ageing. Maar als Active Ageing alleen wordt aangegrepen om overheidsbudgetten in de hand te houden en te bezuinigen, dan kijk ik alvast uit naar het volgende Europees Jaar.

Deze column is verschenen op de website van Zorg + Welzijn. Bekijk het origineel hier.